Dat E10-benzine (Euro 95) zeker voor oudere motoren niet de beste benzine is, had je vast al begrepen. Dat je je motor er niet mee weg moet zetten ook. Maar wat gebeurt er nu precies, hoe kun je dat voorkomen en bestaan er ook echt schone benzines? Specialist Peter van Gelder vertelde ons er alles over, met speciale aandacht voor de in zijn bedrijf ontwikkelde Ecomaxx Bike Fuel 4.
Om te begrijpen wat E10 doet, is het goed om te weten wat benzine nu eigenlijk is. “Gewone benzine bestaat uit meer dan 200 componenten”, vertelt Peter, de benzine-expert van GVG Oliehandel. “De lichtste componenten verdampen al bij 0 tot 25 graden. Dat is nodig om makkelijk te kunnen starten, ook als het koud is. Het zijn de aanjagers, zeg maar.” Daarnaast bevat benzine ook middelzware en zware componenten, die trager ontbranden. De druk van de explosie op de zuigers wordt daardoor gelijkmatig opgebouwd. “Zou benzine alleen uit lichte componenten bestaan, dan zou de vonk van je bougie een explosie veroorzaken waar je blok niet tegen bestand is.”
Bewaargevaar
Bewaar je benzine te lang, dan vervliegen de lichte bestanddelen. Het resultaat zal duidelijk zijn. Je motor start niet meer. De aanjagers ontbreken. Dat kan al binnen een jaar gebeuren. Hoe lang blijft benzine goed? Dan hangt van een aantal factoren af. Peter: “De zogenaamde premiumbenzines hebben vaak een beter additievenpakket, waardoor ze maanden langer goed kunnen blijven. Een goed afgedichte tank scheelt natuurlijk ook. Flink schommelende temperaturen hebben een negatief effect. Wordt het koud, dan wordt er buitenlucht aangezogen. Vochtige lucht laat je benzine oxideren.”
Ethanol
Wat de houdbaarheid van benzine ernstig inkort, is een goedje waarover al veel geschreven is: ethanol. Peter: “Als ik eerlijk ben, is bio-ethanol een heel mooie brandstof. Het is CO2-neutraal, het verbrandt heel schoon, het wordt gemaakt van graanstengels, koolstronken en andere afvalproducten uit de landbouw, het past met z’n kookpunt heel goed in het benzinemengsel, het heeft een hoog octaangehalte en het is nog goedkoop ook.”
Maar...
En ja, er komt een maar aan. Een grote maar. Ethanol is alcohol, en alcohol tast vooral oudere rubbersoorten aan. “Met benzines met maximaal 5% ethanol treden er niet direct problemen op als je veel rijdt, maar bij stilstand wel. Zit er tot 10% ethanol in de benzine, dan heb je een heel ander verhaal. E10 is veel agressiever. Bij motoren van voor 2000 kan je benzinesysteem gaan lekken en aluminium kan gaan oxideren. We hebben al carburateurs gezien waar de gaten in zaten.” Ook koper, messing en rubber afdichtingsringen zijn niet veilig.
Zuur
Bovendien is ethanol hygroscopisch. Het bindt zich met water. In je koude schuur slinkt het benzinevolume, waardoor buitenlucht met waterdamp aangezogen wordt. Die waterdamp mengt zich met de brandstof. Het gevolg? “De door vocht verzadigde ethanol zakt uit en vormt onder in je tank en je carburateurs een zurige vloeistof die de zaak veel sterker laat oxideren dan pure ethanol. Dan heb je dus dubbele ellende.”
Gom
Naast dat zuur vormen ethanol en water ook een gomachtige substantie die tot verstoppingen leidt. Dat een motor dan niet start, zal duidelijk zijn. Zet je je motor in de winter weg met een tank vol E10, dan sta je in het voorjaar in de rij om je carburateurs schoon te laten maken. Voor een viercilinder kost je dat vlot twee- of driehonderd euro. Bovendien is het een klusje waar de meeste motorzaken niet echt op zitten te wachten.
Motorschade
Helaas houdt het daar nog niet mee op. Omdat ethanol met 110 een hoog octaangehalte heeft, worden er bestanddelen met een laag octaangehalte bijgemengd. Als de ethanol met vocht verzadigd is en uitzakt, kan het octaangehalte van de benzine onder de 95 zakken. “Dat geeft kans op pingelen, zeker als je met je young- of oldtimer gaat racen.” Bij pingelen ontbrandt het gasmengsel al voordat de bougie vonkt, waarbij de zuigers enorme klappen krijgen.
Euro 98
Om alle bovengenoemde ellende te voorkomen, kun je voor de winter Euro 98 tanken. Zorg dan wel dat alle E10 uit je tank en je brandstofsysteem is. Omdat Euro 98 ook veroudert en dus in het voorjaar tot (start)problemen kan leiden, voeg je er een benzinestabilisator aan toe.
Aspen
In plaats van Euro 98 plus een benzinestabilisator kun je voor je overwintering ook een gestabiliseerde benzine gebruiken. Dan valt de naam Aspen al snel (zie kader). Dat is een alkylaatbenzine die door GVG Oliehandel al dertig jaar geïmporteerd wordt: schoon, ethanolvrij en zonder aromaten zoals het kankerverwekkende benzeen en tolueen, dat het zenuwstelsel kan aantasten.
Zwelling
Voor motoren die altijd op gewone benzine gelopen hebben, is Aspen minder geschikt. De aromaten, het zware deel van de benzine, hebben allerlei rubber onderdelen dan doen opzwellen. “Met die zwelling is door de fabrikanten al rekening gehouden, dus dat geeft geen problemen. Die problemen komen pas als je een aromaatvrije benzine gaat gebruiken: die spoelt de aromaten uit het rubber, als het ware. Het rubber krimpt dus, met lekkages als mogelijk resultaat.”
Ecomaxx
“Op basis van onze ervaring met Aspen hebben we besloten een nieuwe brandstof te ontwikkelen, Ecomaxx Bike Fuel 4. Daar hebben we aromaten aan toegevoegd die de zwelling van rubber in stand houden, maar geen gevaar voor de gezondheid opleveren.” Een ander voordeel is dat het veel schoner verbrandt dan traditionele benzines. Van koolaanslag op kleppen en zuigers is eigenlijk geen sprake meer.
Het recept
Ecomaxx is probleemloos uitwisselbaar met gewone benzine. Het recept voor de winterstalling? Zorg voor een zo leeg mogelijke tank. Vul hem bij met Ecomaxx en rij daar een kilometer of wat mee, zodat het in het hele brandstofsysteem zit. Zet je motor dan weg met een minimaal voor de helft met Ecomaxx gevulde tank. Helemaal afvullen is nog beter, maar weet dat Ecomaxx geen vocht aantrekt. Hou je brandstof over? Die kun je over drie jaar nog gebruiken!
Reukloos
Bijkomend voordeel van de Ecomaxx Bike Fuel is dat het reukloos verbrandt. Bezoekers van de Utrechtse motorbeurs, eerder dit jaar, kunnen dat beamen. Er was niets te ruiken en niemand kreeg hoofdpijn van de motoren die vooral in hal 7 rondreden: ze reden allemaal op Bike Fuel 4. Peter: “De overheid dringt CO2-neutraliteit op, reguliere benzines zullen steeds minder goed verkrijgbaar zijn, en stankoverlast zorgde al eerder voor verboden op toerritten met klassieke brommers, bijvoorbeeld. Met Ecomaxx kunnen young- en oldtimers schoon blijven rijden. Zo houden we ons rijdend erfgoed op de weg.”
